Hoe verloopt de beoordeling van producten en planten in Coronatijd?
We gaan door, maar ik vind het wel lastiger. Ik beoordeel enerzijds op basis van aangeleverde data, zoals een CO2-prestatieladder of FSC-certificaat. Dat deel wil je zo slim en geïntegreerd mogelijk maken. Aan de andere kant zit er een stukje expert judgment in het model in het kader van de indicator Bedrijfsvoering. Ik wil bij wijze van spreken elke kast kunnen opentrekken zonder dat ik gekke dingen tegenkom. Ik wil kunnen proeven dat een bedrijf het serieus neemt en de medewerkers zich herkennen in de mooie woorden op de website. Je moet doen wat je belooft. Die inschatting is lastiger te maken als ik geen bedrijf kan bezoeken. Tegelijk biedt het online vergaderen natuurlijk ook veel voordelen. Ik klaag niet.
Zitten bedrijven wel te wachten op zo’n complexe en omvangrijke beoordeling?
Het model is juist heel eenvoudig en laagdrempelig. In feite zouden mensen het model zelf moeten kunnen invullen, omdat de thema’s, zoals transport en eindverwerking, vanzelfsprekend zijn. Die eenvoud vormt naar mijn idee de grote kracht. Duurzaamheid is voor velen een black box, maar een Exceltabel is toch voor iedereen inzichtelijk? Het is echt geen hogere wiskunde. Sterker nog, het onderbouwingsmodel is nu al openbaar [NL Productlabel en NL Plantlabel, red.] en ik nodig iedereen uit om er zelf mee aan de slag te gaan. Hoe meer mensen het model gebruiken, hoe beter het is.
Worden NL Productlabel en NL Plantlabel gewaardeerd door inkopende partijen?
Dat gebeurt nog onvoldoende. Bij uitvraag staan beslissers te ver van de markt. Zo zie je bijvoorbeeld dat hoofd inkoop van een gemeente beslist over het type beschoeiing, terwijl hij of zij daar geen kennis over heeft. Als prijs het belangrijkste criterium blijft, dan ga je de duurzaamheidsslag niet winnen.
De vraag is: Ga je als gemeente voor een goedkope oplossing die 10 jaar meegaat, of een product dat twee keer zo duur is en vier keer zo lang meegaat? Dan blijkt toch dat ze voor de goedkoopste oplossing gaan, hoewel dat op termijn duurder is. Ik vind dat opvallend, zeker omdat materiaal maar een klein onderdeel van de kostenpost vormt en overheden daarnaast sinds 2015 verplicht zijn om duurzaam in te kopen. Je ziet al dat hoveniers zoals Donker Groep expliciet kiezen voor duurzame producten en materialen en zich daardoor onderscheiden en profileren in de markt. Terwijl de markt beweegt, lopen gemeentes daarin achter. Ik verwacht wel dat dit op termijn gaat veranderen en ENVI-criteria belangrijker worden.
We zijn op dit moment bezig met een marktdossier voor PIANOo waarin we een koppeling leggen tussen opdrachtgevers die een uitvraag uitzetten op het gebied van een bepaald werk en opdrachtnemers. Daarbij letten we specifiek op de intrinsieke motivatie van een bedrijf dat zowel aan de voorkant als aan de achterkant aandacht besteedt aan duurzaamheid. Waar staat die partij voor? Waar kan ik ze voor inzetten? Wat zijn de visie en drijfveren? Ik hoop dat dit de waardering voor duurzame producten en materialen zal vergroten. Maar duurzaamheid moet echt concreet worden doorvertaald in ENVI-criteria, anders blijft het een wassen neus.