Halfverharding in de natuurinclusieve stad

Minder asfalt en minder tegels, dat is het motto voor de natuurinclusieve stad. Door pleinen, trottoirs en fietspaden open te breken en te voorzien van halfverharding, kunnen steden de noodzaak van robuuste infrastructuur en de behoefte aan een gezonde, natuurinclusieve leefomgeving combineren. Femke Brouwer is landschapsontwerper en werkzaam bij ecoDynamic, leverancier van de halfverharding Stabilizer. Ze vertelt waarom steeds meer opdrachtgevers kiezen voor deze duurzame toepassing: “Veel gemeenten en terreineigenaren zien in dat ze wat moeten doen aan de verstening van de buitenruimte. De risico’s op hittestress en wateroverlast zijn reëel. En tegelijkertijd willen ze de stedelijke biodiversiteit bevorderen en de leefomgeving prettiger en vriendelijker maken. Met de toepassing van halfverharding in de openbare ruimte kun je deze zaken in één keer aanpakken.”

Voordelen van halfverharding

Ook de beeldkwaliteit is voor Femke een argument om halfverharding toe te passen. “Als landschapsontwerper vind ik halfverharding een stuk esthetischer dan klinkers of tegels, laat staan asfalt. Het heeft een natuurlijke uitstraling, wat zorgt voor een visuele verbinding met de natuur.” Toch zijn de praktische voordelen misschien wel het meest doorslaggevend. “Dan moet je denken aan zaken als waterdoorlatendheid en het feit dat het koeler blijft op zomerse dagen. Maar ook het gegeven dat het herstellen van beschadigde delen veel makkelijker is dan bij bestrating of asfalt. Daarnaast past halfverharding zich beter aan de natuurlijke ondergrond aan, waardoor het minder gevoelig is voor scheuren en verzakkingen.”

Worteldruk

Dat laatste brengt Femke op een ander voordeel van halfverharding: minder worteldruk. “Bomen in de stad zijn cruciaal om de leefomgeving te koelen en om water af te voeren. Maar in drogere perioden gaan bomen met hun wortels op zoek naar vocht. Als in diepere lagen niets te vinden is, zoeken de wortels zich een weg naar boven. Vlak onder de bestrating of asfalt hopen ze dan nog een druppeltje vocht te vinden dat niet is uitgespoeld, omdat de funderingslaag onder verharding meestal geen water doorlaat. Daardoor zie je onder bomen vaak dat tegels en asfalt omhoog komen en zelfs breken. Bij halfverharding heb je daar geen last van, omdat hemelwater beter doorsijpelt en er geen ophoping plaatsvindt onder de toplaag.”

Het Park in Rotterdam

Voor de gemeente Rotterdam waren deze argumenten mede de aanleiding om voor Stabilizer te kiezen bij de restauratie van het padenstelsel in Het Park bij de Euromast. Bijzonder bij dit project was de manier waarop de asfaltpaden zijn vervangen. Femke: “De paden in het historische park waren in de loop der jaren geasfalteerd. De gemeente wilde het oorspronkelijke beeld graag weer terugbrengen. Er is een waterdoorlatende fundering gecreëerd waarop de toplaag van 50mm Stabilizer is aangebracht. Het resultaat komt heel dicht bij het 19de-eeuwse ontwerp van vader en zoon Zocher en voldoet tegelijkertijd aan hedendaagse eisen van duurzaamheid en begaanbaarheid. Rotterdam mag trots zijn op haar monumentale Park aan de Maas!”

Een plus in de CO2-boekhouding

Waar bestaat de opbouw van Stabilizer dan wel uit? Femke: “De toplaag, die we in verschillende kleuren kunnen leveren, bestaat uit een restproduct, afkomstig uit de grindwinning. Dat verrijken we met een natuurlijk bindmiddel, waardoor een waterdoorlatende laag ontstaat, die tegelijkertijd stevig en stabiel is. Dat maakt dat ons product bijvoorbeeld in de zomer en winter goed begaanbaar is met fiets of rolstoel. Afhankelijk van de te verwachten belasting adviseren wij een waterdoorlatende fundering van bijvoorbeeld 100-300mm menggranulaat, in de bovenste laag (infill) circa 20mm gebroken lavasteen. Mocht de ondergrond geen water doorlaten, adviseren wij een drainage aan te brengen. Alle toegepaste materialen zijn overigens 100% natuurlijk, vandaar dat we ook een A-label hebben van NL Greenlabel. Sterker nog: door toevoeging van olivijn, een gesteente dat CO2 bindt, levert Stabilizer zelfs een kleine plus op in de CO2-boekhouding. Dat wordt voor opdrachtgevers steeds belangrijker!”