Op een zonnige herfstmiddag heeft Jan Engels, wethouder van de gemeente Losser, het NL Gebiedslabel certificaat in ontvangst mogen nemen van Lodewijk Hoekstra voor het centrumplein De Lutte. De beoordeling met een labelscore B (goed) is de kroon op het harde werk verricht door het bouwteam ‘Bouwen aan De Lutte’. Dit team is een samenwerking tussen verschillende partijen: gemeente Losser, Dura Vermeer, Anacon Infra, provincie Overijsel en Odin Landschapsontwerpers. Samen met betrokken ondernemers en omwonenden hebben zij een duurzaam en klimaatbestendig centrumplein weten te realiseren in De Lutte. Een resultaat dat wordt onderstreept door de onafhankelijke certificering van het project met het NL Gebiedslabel.
Wateroverlast in De Lutte
Eén van de belangrijkste doelen van de herontwikkeling was het oplossen van waterproblemen in het centrum van De Lutte. Het centrum heeft de afgelopen jaren namelijk regelmatig te kampen gehad met overstromingen. Zo zorgde een combinatie van een slechte riolering én stevige buien (overstroming van de nabijgelegen A1) in 2020 voor natte voeten in de Dorpsstraat van de Twentse plaats. Om deze problemen het hoofd te bieden heeft de gemeente gewerkt vanuit een integrale gebiedsbenadering. Door afwatering van het regenwater – dat valt in het centrum naar het nabijgelegen Kerkebos – is de kans op overstromingen aanzienlijk verminderd. De kans op wateroverlast is verder ingeperkt door de aanleg van groenzones en een wadi, waardoor er een groene én klimaatbestendige leefomgeving is gerealiseerd.
Maatschappelijke opgaven
Naast het oplossen van de waterproblematiek wilden de gemeente en de betrokken partijen aan het werk met grote maatschappelijke opgaven zoals duurzaamheid, circulariteit en biodiversiteit. NL Greenlabel heeft een belangrijke rol gespeeld in het begeleiden van dit proces. Het meetbaar maken van deze maatschappelijke opgaven zorgt ervoor dat wordt gewerkt vanuit een objectieve basis en dat de samenhang tussen de opgaven inzichtelijk wordt gemaakt.
De projectleider van de gemeente Losser, Mark Slooijer, geeft aan dat de toepassing van de methodiek van NL Greenlabel een mind-set verandering teweeg heeft gebracht: “Het gebruik van de methodiek heeft heel motiverend gewerkt. Het meetbaar maken van opgaven helpt om écht bezig te gaan met duurzaamheid en om elkaar uit te dagen om nét dat stapje extra te zetten om een nog grotere impact te behalen.” Deze ervaringen onderstrepen een belangrijk kenmerk van de methodiek: het meetbaar maken van duurzaamheidsopgaven is een middel en geen doel op zich. Waar het om gaat is dat duurzaamheid de kern wordt van elke gebiedsontwikkeling. Door duurzaamheid meetbaar te maken, zetten we een stap voorwaarts naar een betere wereld; een wereld waar mens en natuur elkaar wederzijds versterken.
“Het gebruik van de methodiek heeft heel motiverend gewerkt. Het meetbaar maken van opgaven helpt om écht bezig te gaan met duurzaamheid en om elkaar uit te dagen om nét dat stapje extra te zetten om een nog grotere impact te behalen.”
– Mark Slooijer, projectleider gemeente Losser
Eén met het landschap
Door koppelingen te maken tussen alle losse onderdelen van het centrum is er één centrale beleving gecreëerd in het gebied. Zo zijn de bestaande bomen in het centrum zoveel mogelijk behouden en andere verplant. Mede hierdoor is het centrum van het dorp na de ontwikkeling meer onderdeel van de omgeving geworden. Het landschap is als het ware naar ‘binnen’ gehaald, het centrum in. Door de aansluiting met het bos vormt De Lutte een mooi geheel met het omliggende landschap. Op deze manier laat het project goed zien hoe (stedelijke) gebiedsontwikkeling kan samen gaan met behoud en versterking van het landschap (De Lutte ligt in een landschap van Natura 2000 – gebieden).
Dat duidt precies op de transitie waar we nu voor staan: dorpen en steden moeten meer geïntegreerd worden in het landschap, zodat we geen tegenstelling hebben tussen stad en natuur (of mens en natuur) maar juist een synergie tussen de twee. Onafhankelijke certificering van gebiedsontwikkeling kan hier een belangrijke rol in spelen. Het werken met een natuurinclusieve standaard zorgt er namelijk voor dat duurzaamheid centraal staat gedurende het hele proces, waardoor een ontwikkeling niet ten koste hoeft te gaan van natuur, maar juist slim kan inspelen op de natuurlijke omgeving en deze ook kan versterken. Het centrumplein van De Lutte is hier een mooi praktijkvoorbeeld van.