In het kort:
> Hoveniersbedrijf LooHorst won de aanbesteding voor de groene inrichting in en rond het nieuwe Tergooi MC in Hilversum;
> De opdracht was complex omdat er veel partijen bij betrokken waren en omdat bij de bouw en terreininrichting de natuurwaarden van de omgeving zoveel mogelijk moesten worden versterkt;
> Dankzij de toepassing van de NL Gebiedslabel-methodiek kon LooHorst voldoen aan de eis van de opdrachtgever om het terrein aantoonbaar duurzaam in te richten én te beheren.
LooHorst is een middelgroot hoveniersbedrijf met zo’n zestig werknemers, verdeeld over vestigingen in Ermelo en Ederveen. Het bedrijf levert gespecialiseerde groene dienstverlening aan gemeenten in de regio midden-Nederland. Maar vooral staat LooHorst bekend als expert in ‘gebouwgebonden groen’: groene daken, gevelgroen en terreinverzorging voor bouwers, ontwikkelaars, bedrijven en zorginstellingen. Met name op het gebied van daktuinen heeft het Gelderse bedrijf een uitstekende reputatie opgebouwd en behoort het tot de landelijke top-10.
Het belang van de ander
“Bij LooHorst draait alles om het doorgronden van de wens van de opdrachtgever”, vertelt bedrijfsleider Albert de Koning. “Iedereen kan een haagje knippen of schoffelen, maar wij willen echt naast de klant staan om samen te kijken hoe een terrein bedoeld is. Hoe kunnen we diverse functies met elkaar integreren? Hoe kunnen we het plezier vergroten van de mensen die er gebruik van maken? Hoe integreren we duurzaamheid en circulariteit? Dat soort vragen, daar draait het bij LooHorst om. Onze medewerkers moeten in staat zijn om het belang van de ander te horen en daarin maatwerk te kunnen leveren. Dat zit diep in de genen van ons bedrijf; het is onze kern.”
Iedereen kan een haagje knippen of schoffelen, maar wij willen echt naast de klant staan om samen te kijken hoe een terrein is bedoeld.
– Albert de Koning, bedrijfsleider bij LooHorst
Op de vraag welke recente opdracht zijn hart sneller doet kloppen, noemt Albert zonder aarzelen ‘High Park’ in Arnhem. Bij dit project, dat in 2020 is opgeleverd, werd het voormalige ING-gebouw aan de Velperweg getransformeerd tot een multifunctionele campus met veel groen. LooHorst werd gevraagd het park aan te leggen. Albert: “High Park is een project waar ik echt trots op ben. Het ging om de ontwikkeling van een terrein van maar liefst 14.000 m2, inclusief een daktuin opbouw van 1 tot 4 meter hoog. Een unieke opdracht waarbij qua techniek, kennis en communicatie echt alle facetten van LooHorst samenkwamen. Het mooie was dat we in het bouwteam met de ontwikkelaar en de andere betrokkenen echt als verbinder konden optreden.”
Tergooi MC
Een volgend project dat aan de erelijst van LooHorst toegevoegd kan worden, is de aanleg van groenvoorziening in en om het nieuwe Tergooi MC in Hilversum. Albert vertelt hoe LooHorst deze prestigieuze opdracht kreeg. “Wij werden benaderd met de vraag of we geïnteresseerd waren om deel te nemen aan een onderhandse aanbesteding voor een gebiedsontwikkeling. De aanbesteding was in principe gebaseerd op prijs, maar er werd doorgevraagd naar onze visie op duurzaamheid. Uiteindelijk is de opdracht aan ons gegund waarbij onze kennis en ervaring op het gebied van biodiversiteit en circulariteit door de opdrachtgever als een voorwaarde bij de aanbesteding gold.”
Positieve werking van groen op patiënten
Het nieuwe Tergooi MC wordt gebouwd in een voormalig productiebos annex landgoed Monnikenberg in de gemeente Hilversum. Het ziekenhuis heeft heel zorgvuldig gekeken op welke locatie het nieuwe medisch centrum het best gebouwd kon worden. Er is met opzet voor deze plek gekozen, omdat groen een bewezen positieve werking heeft op het herstelproces van de patiënten. Albert: “Om het ziekenhuis te kunnen bouwen moesten ook bomen worden gekapt. Uiteraard wordt voor elke gekapte boom een boom teruggeplant. Maar het ziekenhuis heeft hogere ambities ten aanzien van biodiversiteit, natuurwaarde en duurzaamheid.
Om die ambities in goede banen te leiden heeft het ziekenhuis Royal HaskoningDHV ingeschakeld. Dit internationaal opererende ingenieursbureau is ook geen onbekende van NL Greenlabel. Via Lodewijk Hoekstra, (mede-oprichter NL Greenlabel) die optreedt als groene ambassadeur van Tergooi MC voor sponsorprojecten, kwam het ziekenhuis op het spoor van het NL Gebiedslabel. Albert: “Waar het ons om gaat is dat de methodiek van dit label ervoor zorgt dat zaken als biodiversiteit, gezondheid en klimaatadaptatie in samenhang worden aangepakt. Het is een heel goede manier om duurzaamheid concreet en meetbaar te maken. We hebben er veel ervaring mee en hebben het eerder bijvoorbeeld gebruikt bij de herontwikkeling van het Oranjepark in Ermelo.”
‘LooHorst is een prettige en toegankelijke partij om mee samen te werken en voldeed aan de eisen van NL Greenlabel. Ze begrijpen het belang van duurzaamheid en de natuurwaarde. Het prachtig ingerichte voorplein tussen de parkeergarage, het hoofdgebouw en Tergooi MC Clinics geeft nu al het gevoel van een ziekenhuis in het groen: prachtig!”
– Stephan Versteege, directeur Bouw Huisvesting & Vastgoed Tergooi MC
Opgaan in de groene omgeving
De toepassing van het NL Gebiedslabel bij het Tergooi MC is op verschillende manieren terug te zien. Zo is bij het ontwerp van de buitenruimte goed gekeken hoe het gebouw zo veel mogelijk kan opgaan in de groene omgeving. De volwassen bomen zijn zoveel mogelijk met rust gelaten en daar waar het kon, zijn nieuwe heesters en bomen aangeplant. “Hiermee zorgen we voor meer diversiteit en gelaagdheid in de vegetatie, wat voedsel brengt voor vogels en insecten. Bij de beplanting selecteren we ook voornamelijk soorten die van nature in het gebied voorkomen. Op die manier versterken we de inheemse biodiversiteit en versterken we de relatie van de tuin met het omringende landgoed. Om het bodemleven niet te verstoren is de bosgrond niet afgegraven, vertelt Albert. “Alleen daar waar het nodig was, hebben we de grond verbeterd met organische meststoffen.”
Naast de inrichting van de buitenruimte heeft LooHorst ook de opdracht gekregen om het groen in en op het gebouw aan te leggen. Een kolfje naar de hand van de experts in ‘gebouwgebonden groen’, zoals Albert het noemt. “We leggen sedumdaken aan die bijdragen aan retentie en maken van hout van de voormalige chemotuin mooie bloembakken voor het dakterras van de afdeling oncologie. Vooral dat laatste is een leuke uitdaging, waar we onze kennis van draagvermogen van daken en onze creativiteit goed in kwijt kunnen.”
Voeten in de aarde
Ook binnen in het gebouw is LooHorst aan de slag met groen. Er worden zes ‘patiotuinen’ aangelegd, elk met een eigen thema en karakter. De binnentuinen, waarvoor aparte sponsoring wordt gezocht, vormen een belangrijk onderdeel van de ‘healing environment’ van het ziekenhuis. De gangen die leiden naar de behandelkamers en verschillende afdelingen lopen altijd langs een patiotuin of hebben uitzicht naar buiten. Het groen is op deze manier nooit ver weg van de patiënt. Patiënten, bezoekers en medewerkers, kunnen in twee van deze binnentuinen zitten of hebben een rustgevend uitzicht vanuit de patiënten- of behandelkamers.
Die aanleg van de patiotuinen heeft – letterlijk – nogal wat voeten in de aarde, vertelt Albert. “Een van de grote uitdagingen bij dit project was dat al groene ruimten werden aangelegd terwijl de bouw van het pand nog niet helemaal is afgerond. Als de verf bij wijze van spreken nog nat is, moeten onze mensen zichzelf en alle materialen zo netjes en hygiënisch mogelijk door het gebouw zien te loodsen. Dat betekent sloffen aan, kleren afkloppen, schoenen wisselen en de grote materialen met hijskranen over het gebouw heen tillen. Alleen dankzij goede samenwerking met de opdrachtgever, de bouwer en de andere partijen is dit mogelijk. Ook hier zijn we als LooHorst weer de verbindende factor.”
De nieuwbouw van het Tergooi MC is op 20 mei 2023 in gebruik genomen Een beter moment is er niet, want de ontluikende natuur is dan op z’n mooist. Maar hoe zorg je er voor dat de buitenruimte en de tuinen ook de komende jaren mooi, duurzaam en gezond blijven? “We hebben in principe een beheerovereenkomst van vier jaar”, zegt Albert. “Bovendien maken we een biodiversiteitsplan, waarbij we ecologen betrekken die de biodiversiteit op het terrein goed monitoren. En tot slot zorgt het NL Gebiedslabel ervoor dat de duurzame ambities van het ziekenhuis voorlopig stevig geborgd zijn. Ondanks het beslag dat de nieuwbouw op de groene ruimte legt, kunnen we daarmee aantonen dat de natuurwaarden in het gebied worden versterkt. Dat is echt een meerwaarde!”