Het Nationaal Daken Plan is voortgekomen uit de Green Deal Groene Daken. Met bestuurslid Henk Vlijm bespraken we de stand van zaken op het gebied van groene daken.

Het Nationaal Daken Plan is vorig jaar opgericht. Hoe is dat in zijn werk gegaan en wat beoogt de organisatie?

De Green Deal Groene Daken was een groot succes. Het project kende zelfs twee fases. In deze tijd zijn veel partners aangehaakt en hebben we veel kennis gedeeld, enthousiasme verspreid en mooie projecten gerealiseerd. Toen de tweede fase in 2019 was afgelopen, waren we allemaal van mening dat we nog lang niet klaar waren. Omdat het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit onze successen ook waardeerde, hebben ze het plan van aanpak voor het Nationaal Daken Plan gefinancierd.

In ons plan van aanpak hebben we vier speerpunten benoemd: mindset, beleid, financiering en vakmensen. Versterking van de biodiversiteit loopt als een rode draad door al deze punten. Verder richten we ons primair op de grote partijen. Bij de particulier zien we dat de vraag snel stijgt. Het is echt booming business, maar het zijn uiteindelijk postzegeltjes voor mooi uitzicht. Als de houding van grote partijen, zoals projectontwikkelaars, verandert, ga je op een hele andere schaal effecten zien.

Een mooi voorbeeld vind ik het winkelcentrum Alexandrium in Rotterdam waar bewoners op een enorm zwart dak uitkeken. Sinds het in een groen dak is veranderd, hebben de bewoners niet alleen een prettiger uitzicht, ook hebben ze minder last van echo. Daardoor zijn die huizen beter verhuurbaar. Daarnaast hoeft de airco in het winkelcentrum minder hard te werken omdat ze beter functioneren op een plek waar de lucht altijd vochtiger is, zoals een groen dak.

Ook willen we met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in gesprek over regelgeving en zoeken naar mogelijkheden om het in het Bouwbesluit op te nemen. Als je geen wettelijke norm opstelt, verandert er niets, want bouwers houden niet van groen. Ik vind het vreemd dat ontwikkelaars door de EPC eigenlijk niet meer om zonnepanelen heen kunnen en het Bouwbesluit een waterparagraaf kent, maar groene daken op geen enkele manier verplicht zijn.

Zijn er op het gebied van wetgeving goede voorbeelden?

Jazeker. Kijk naar Frankrijk, daar moet een dak aan tenminste twee van drie eisen voldoen. Die eisen zijn waterdichting, zonnepanelen en groen dak. Of kijk naar Duitsland waar de minimale wettelijke draagkracht van daken veel hoger ligt. Daardoor zijn er veel meer groene daken. In Nederland worden massaal grote distributiehallen op industrieterreinen gebouwd die te licht zijn om een groen dak of zelfs PV te dragen. Dat is een gemiste kans.

Een ander mooi voorbeeld is de gemeente Amsterdam waar iedere ontwikkelaar een bouwenvelop ontvangt waarin eisen zijn gesteld waar het gebouw aan moet voldoen. Daartoe behoren eisen die groene daken stimuleren.

Er worden allerlei positieve eigenschappen aan groene daken toegeschreven, bijvoorbeeld dat ze de levensduur van een dak verdubbelen en de opbrengst van PV verhogen. Wat klopt daarvan?

Dat groene daken de PV-opbrengst verhogen moet wel in de juiste context geplaatst worden. In onze Facts&Values Groenblauwe daken hebben we een aantal onderzoeken op een rij gezet samen met STOWA. Daaruit concluderen we dat er een hoger rendement van circa 6% is voor PV wanneer ze op een groen dak liggen. Er dient nog veel meer en beter onderzocht te worden, laat ook de recente publicatie ‘Meten op hoogte’ zien. De terugverdientijd van de PV-panelen en het groen samen is natuurlijk geheel anders als ook de kosten van het groene dak er om en onder meegerekend moeten worden.

Het klopt dat groene daken de levensduur van een dak verdubbelen, omdat ze de UV-straling tegenhouden en warmte-koude schommelingen opvangen. Dat is misschien niet interessant voor de particulier, maar wel voor woningbouwcoöperaties. Financiering is één van onze speerpunten, daarom zijn we ook veel bezig met terugverdientijd.

Hoe zit het tenslotte met de bijdrage van groene daken aan biodiversiteit?

Dat is een groot thema, ik kan daar niet helemaal over uitwijden. Het hangt natuurlijk heel erg af van het soort dak. Een eenvoudig dun sedumdak is niet optimaal voor de biodiversiteit, omdat het in feite een monocultuur is.

Neem liever een natuurdak met een grotere diversiteit of waardeer een sedumdak op met biodiversiteitscomponenten zoals bijenhotels, zand-grind-watervlakjes en doodhout. In onze handreiking hebben we overigens per daksoort uitgewerkt wat de bijdrage aan biodiversiteit is. Dat document kan ik van harte aanbevelen aan iedereen die meer wil weten over dit thema.